REGIO – Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele heeft drie gebieden in de Dendervallei vastgesteld als waardevol erfgoed: de Welle- en Kapellemeersen, Bellebroek en Dendermeersen, de Dendervallei tussen Idegem en Ninove en het Geitebos.
”De riviervalleien van de Dender kennen een lange bewoningsgeschiedenis”, aldus de minister. “Wij vinden het belangrijk om ook over de toekomst van het erfgoed na te denken.”
Wanneer in die gebieden ruimtelijke ontwikkelingen gebeuren, zal men moeten rekening houden met het erfgoed. Die ontwikkelingen komen er aan om oplossingen te bieden voor de overstromingsproblematiek in de Dendervallei.
Drie zones
In de drie vastgestelde zones zijn de historische inrichting en het gebruik van de alluviale vlakte door de mens nog herkenbaar in het huidig landschap: grondgebruik, inplanting van dorpen, ontwikkeling van het wegennetwerk.
Het gaat over deze drie gebieden:
- Welle- en Kapellemeersen in Aalst, Affligem en Denderleeuw;
- Bellebroek en Dendermeersen tussen Oudegem en Wieze in Aalst, Dendermonde en Lebbeke;
- Dendervallei tussen Idegem en Ninove en het Geitebos.
“De vaststelling maakt het mogelijk om die gebieden bij een ruimtelijk planningsproces om te zetten naar erfgoedlandschap. Erfgoed kan op die manier een belangrijke rol spelen en een meerwaarde creëren in de beleving van de Dendervallei”, laat minister Diependaele nog weten.
Erfgoedwaarde
De Dender is van nature een sterk meanderende rivier, die het landschap doorsnijdt van zuid naar noord. Op de oevers van de gekanaliseerde Dender liggen historische vloeimeersen. De voormalige hooiweiden bestaan nu uit een aaneenschakeling van verruigde percelen grasland met knotwilgenrijen, bronbosjes, aanplantingen van populier en vijvers.
Kenmerkend zijn het asymmetrisch reliëf en de duidelijke steilrand, die zorgen voor een grote helling van vochtig naar droog en een afwisselend landschap. De kleinschalige dorpen, met vaak middeleeuwse oorsprong, liggen geconcentreerd op de hogere gronden langs de valleirand en bij de oversteekplaatsen op de rivier.
In het wegennet is de 18de-eeuwse structuur nog goed herkenbaar: zowel holle als onverharde wegen en voetwegen zijn nog bewaard. Het natuurlijk overstromingsgebied van de Dender heeft een hoge gaafheid en vormt een rijke biiotoop voor zeldzame watergebonden fauna en flora zoals in het moerasbos De Nuchten. Het Geitebos is als gemengd loofbos een relict van het middeleeuwse Kolenwoud met een bronbeekvallei en kwelzones.
Alle drie de gebieden omvatten een rijk en gevarieerd erfgoed: oude vlasrootputten, bomkraters uit de Tweede Wereldoorlog, relicten van de oude Dender in het valleigebied. Nabij de dorpskernen liggen sites met walgracht en de middeleeuwse kasteeldomeinen van Wieze en Zandbergen, afgewisseld met historische open akkercomplexen zoals de Wilderkouter. De dorpen met landelijk karakter hebben een gave historische samenstelling en waardevol bouwkundig erfgoed zoals de 14de -eeuwse bedevaartkapel van Sint-Amandus, die uitkijkt uit over de meersen.
Info: Rechtsgevolgen van een vaststelling – Bellebroek en Dendermeersen – Welle- en Kapellemeersen – Dendervallei Idegem-Ninove – Geoportaal onroerend erfgoed.MLI
